Μαρία Πολύζου, η καλύτερη Ελληνίδα μαραθωνοδρόμος όλων των εποχών, που ξεκίνησε την καριέρα της εξαιτίας ενός … τυπογραφικού λάθους στο GreekAthletics!
Το GreekAthleticsέχει την τιμή και την χαρά να φιλοξενεί την Μαρία Πολύζου, την κορυφαία Ελληνίδα μαραθωνοδρόμο όλων των εποχών, όχι μόνο για τις επιδόσεις και τις διακρίσεις της, αλλά για την γενικότερη συνεισφορά της στην διάδοση των ιδεών του Μαραθωνίου δρόμου!
Η Μαρία Πολύζου είναι μια προσωπικότητα γεμάτη αγάπη και πάθος για τον μαραθώνιο, το τρέξιμο, την ζωή! Με έμφυτη ευγένεια, ήθος και θετική ενέργεια αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα ανθρώπου που μέσα από την προσωπική του προσφορά και το έργο βοηθά τους συνανθρώπους του, μεταφέροντας τις γνώσεις και τις εμπειρίες του.
Στο αγωνιστικό κομμάτι, η Μαρία Πολύζου κατέχει το Πανελλήνιο ρεκόρ στον Μαραθώνιο με 2 ώρες 33:40, επίδοση που πέτυχε το 1998 στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στην Βουδαπέστη καταλαμβάνοντας την δέκατη τρίτη θέση, αλλά και την καλύτερη επίδοση που έχει πετύχει Ελληνίδα αθλήτρια στην αυθεντική, κλασσική διαδρομή του Μαραθωνίου, με 2 ώρες 39:10, επίδοση που πέτυχε το 1997 κατά την διάρκεια του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος τερματίζοντας στην πάρα πολύ τιμητική δωδέκατη θέση!
Η Μαρία ήταν και η πρώτη Ελληνίδα αθλήτρια που συμμετείχε στο αγώνισμα του Μαραθωνίου σε Ολυμπιακούς Αγώνες! Συγκεκριμένα στην Ατλάντα το 1996 όπου κατέλαβε την 42η θέση.
Η Μαρία Πολύζου αγωνιζόταν όμως πολύ συχνά και στα αγωνίσματα μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων εντός σταδίου με πολύ καλές επιδόσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά από τα ατομικά της ρεκόρ: 3.000μ.: 9.25.50, επίδοση με την οποία κέρδισε το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα το 1996, 5.000μ.: 16.14.70 από το 2000 που σημείωσε στους Βαλκανικούς Αγώνες στην Καβάλα όπου κατέλαβε την τρίτη θέση και στα 10.000μ.: 34.28.72 επίσης από το 2000.
Στον Ημιμαραθώνιο το ρεκόρ της Μαρίας είναι 1 ώρα 13:31, επίδοση που σημείωσε στο Έσκεντε της Ολλανδίας τον Μάιο του 1998, καταλαμβάνοντας και την πρώτη θέση στον συγκεκριμένο αγώνα και ήταν Πανελλήνιο ρεκόρ έως το 2016, όταν το κατέρριψε η Ράνια Ρεμπούλη με 1 ώρα 11.52 στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Άμστερνταμ. Συνολικά στην καριέρα της η Μαρία έχει σημειώσει δεκατέσσερα Πανελλήνια ρεκόρ!
Η Μαρία κέρδισε δύο φορές το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μαραθωνίου. Την πρώτη το 1988 στο Αγρίνιο, σε ηλικία 20 ετών, με 2 ώρες 44:49, επίδοση που ήταν τότε Πανελλήνιο ρεκόρ και την δεύτερη το 1994 στην Καστοριά με 2 ώρες 39.43. Έχει επίσης στεφθεί Πανελληνιονίκης δύο φορές στα 3.000μ., το 1993 και το 1996 και δύο φορές στα 5.000μ. το 1996 και το 2000.
Πότε ξεκίνησες να ασχολείσαι με τον στίβο; περιέγραψε μας πως ξεκίνησε το … ταξίδι σου στον χώρο του αθλητισμού αρχικά και στην συνέχεια του πρωταθλητισμού;
Ξεκίνησα εντελώς τυχαία, στην 1η γυμνασίου. Στο 1ο τρίμηνο ο καθηγητής της γυμναστικής μου έβαλε 13 … οπότε κι εγώ πείσμωσα κι αποφάσισα να πάω στο στάδιο να αρχίσω το τρέξιμο για να βελτιωθώ! Αργότερα, ο καθηγητής μου είπε ότι ήταν τυπογραφικό λάθος … καθώς ο βαθμός που μου είχε δώσει ήταν … 19, αλλά κατά την μεταφορά του στον έλεγχο μου έγινε … 13! Από την πρώτη στιγμή με ενθουσίασε η αίσθηση της ελευθερίας που μου έδινε το τρέξιμο! Γρήγορα επίσης φάνηκαν η δυνατότητες μου, καθώς μετά από μόλις 3 μήνες προπόνησης βγήκα 5η στο περιφερειακό πρωτάθλημα ανωμάλου δρόμου. Όταν το 1984, κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Λος Άντζελες, είδα στην τηλεόραση την μετάδοση του μαραθωνίου αμέσως κατάλαβα ότι αυτό το αγώνισμα ήθελα να κάνω! Να τρέξω 42.195 μέτρα! Αυτό ναι, σκέφτηκα, είναι κάτι πραγματικά ξεχωριστό!
Ποιος και πότε ήταν ο πρώτος σου μαραθώνιος; Ποιες είναι οι αναμνήσεις σου; Ποιους άλλους αγώνες σου θυμάσαι έντονα και τους ξεχωρίζεις;
Το 1987 στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα μαραθωνίου στις Σέρρες ήταν ο πρώτος μου μαραθώνιος. Είχα κάνει, πριν τον αγώνα, μια προπόνηση 20 χλμ., η οποία δεν πήγε καλά, αλλά αποφάσισα να συμμετάσχω στον αγώνα! Θυμάμαι ήταν 23 Μάιου και είχε θερμοκρασία 42C, εγώ όμως δεν κατάλαβα τίποτα και έκανα 3 ώρες 04.16! Την επόμενη χρονιά, την δεύτερη ουσιαστικά που έκανα προπόνηση για μαραθώνιο, έτρεξα στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα στο Αγρίνιο και σημείωσα επίδοση 2 ώρες 44.49, που ήταν Πανελλήνιο ρεκόρ! Στην συνέχεια, το 1989, σε ηλικία 21 ετών, σημείωσα νέο Πανελλήνιο ρεκόρ, με 2 ώρες 37.01 που ήταν τότε στις 20 καλύτερες επιδόσεις του κόσμου!
Από τις πιο δυνατές στιγμές της ζωής μου ήταν όταν κέρδισα το 1990 τον Μαραθώνιο στο Βαλκανικό πρωτάθλημα που έγινε στην Κωνσταντινούπολη! Ήταν η πρώτη φορά που έγινε τότε το αγώνισμα του μαραθωνίου των γυναικών σε Βαλκανικό Πρωτάθλημα! Σε εκείνη την κούρσα βρέθηκα … από τύχη, καθώς είχα πάρει την πρόκριση για την Βαλκανική Ομάδα με την δεύτερη θέση στα 1.500μ. από το Πανελλήνιο πρωτάθλημα (είχα επίσης βγει τρίτη στα 3.000μ.)! Αφού λοιπόν έτρεξα την πρώτη ημέρα του Βαλκανικού πρωταθλήματος στα 1.500μ. και τερμάτισα πέμπτη, ζήτησα από τον Εθνικό προπονητή να τρέξω την επόμενη ημέρα στον μαραθώνιο! Εκείνος συμφώνησε, κι έτσι βρέθηκα στην εκκίνηση! Ο αγώνας έγινε υπό καταρρακτώδη βροχή, ενώ και για μισή ώρα έπεφτε και … χαλάζι! Εγώ όπως απόλαυσα πάρα πολύ την κούρσα και τα συναισθήματα της χαράς και την υπερηφάνειας που αισθάνθηκα τερματίζοντας εκείνο τον αγώνα δεν θα τα ξεχάσω ποτέ!
Πόσους μαραθώνιους έχεις τρέξει στην καριέρα σου; Ποια είναι η αγαπημένη σου διαδρομή;
Έχω τρέξει περίπου 50 μαραθώνιους και κάθε αγώνας ήταν για μένα πολύ σημαντικός και κάθε διαδρομή ξεχωριστή! Κατά την διάρκεια ενός μαραθωνίου μπορούν να αλλάξουν πολλά, η θερμοκρασία, η υγρασία, ο άνεμος, και να συμβούν απρόοπτα που δεν τα είχες προγραμματίσει! Για παράδειγμα τον Μάιο του 1996 στον Μαραθώνιο του Τορίνο, όπου σημειώσα επίδοση 2 ώρες 33.43 και είχα τερματίσει δεύτερη, είχα σταματήσει για να πάω στην τουαλέτα … αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορούσα να είχα κάνει χρόνο κάτω από 2 ώρες και 30 λεπτά!
Επίσης, στο Πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα της Βουδαπέστης το 1998, όταν είχα πετύχει και το ισχύον Πανελλήνιο ρεκόρ με 2 ώρες 33.40, στα τελευταία 10 χιλιόμετρα είχε πολύ ισχυρό αντίθετο άνεμο που έφτανε τα 9-10 μποφόρ! Και σε εκείνο τον αγώνα θα μπορούσα να είχα πετύχει επίδοση καλύτερη από 2 ώρες και 30 λεπτά!
Το 1998 επίσης είχα πάρει την δεύτερη θέση στον ημιμαραθώνιο του Βερολίνου, έναν αγώνα με πολλές και κορυφαίες συμμετοχές από όλο τον κόσμο!
Επειδή δεν υπήρχαν αγώνες στην Ελλάδα, επεδίωκα να συμμετέχω σε όσο περισσότερους αγώνες στο εξωτερικό και να συναγωνίζομαι αθλήτριες υψηλού επιπέδου, γιατί είχα καταλάβει ότι μόνο έτσι μπορούσα να βελτιωθώ! Ανέπτυξα έτσι επαφές και φιλικές σχέσεις με πολύ σπουδαίους ξένους αθλητές και αθλήτριες, όπως για παράδειγμα την Πορτογαλίδα Ρόζα Μότα! Μιλώντας μαζί τους άρχισα να απομυθοποιώ τις επιδόσεις … εκείνοι μιλούσαν για τα ρεκόρ σαν να μιλούσαν για τους χρόνους και τα περάσματα μιας προπόνησης! Άλλαξα λοιπόν κι εγώ τον τρόπο σκέψης μου και θεώρησης των πραγμάτων! Έβλεπα πλέον την εικόνα του δάσους κι όχι του δέντρου … έτρεχα σε έναν αγώνα, έκανα ρεκόρ και την άλλη μέρα πήγαινα κανονικά για προπόνηση! Και ουσιαστικά διατροφή και προπόνηση έμαθα ακριβώς από τις επαφές μου με κορυφαίου ξένους μαραθωνοδρόμους!
Πόσο σημαντική είναι η ψυχολογική προετοιμασία στην διαδικασίας προπόνησης και προετοιμασίας για έναν μαραθώνιο; Ποια ήταν η δική σου προετοιμασία;
Βασικά δεν ενδιαφερόμουν για τις εξωτερικές συνθήκες που θα είχε ο αγώνας, συγκεντρωνόμουν μόνο στον στόχο μου και σε τι ήθελα να πετύχω στον συγκεκριμένο αγώνα. Με καθοδηγούσε η δύναμη του μυαλού μου. Όλη αυτή την διαδικασία την δούλευα πάρα πολύ στην προπόνηση. Έκανα πνευματικό focus στον στόχο του επόμενο αγώνα μου και φυσικά με την προπόνηση μου τον υποστήριζα! Έτρεχα την εβδομάδα κατά μέσο όρο 210 χιλιόμετρα, ενώ είχα φτάσει και τα 238! Ήξερα όμως ότι όποιον στόχο έβαζα στο μυαλό μου και τον δούλευα, το αποτέλεσμα που ήθελα θα έβγαινε και στον αγώνα.
Για παράδειγμα, είχα κάνει Πανελλήνιο ρεκόρ στον Ημιμαραθώνιο της Λισσαβόνας υπό καταρρακτώδη βροχή!
Το 1997 στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Αθήνας είχα φτιάξει μια ψυχολογία έτσι ώστε να μην με επηρεάζει καθόλου το άγχος! Ο αγώνας έγινε στις 9 Αυγούστου και η εκκίνηση ήταν στις 8:05 το πρωί, όπου πήγα αφυδατωμένη από διάρροια λόγω δηλητηρίασης που είχα πάθει την προηγούμενη ημέρα! Ήμουν άυπνη και φυσικά ένοιωθα κουρασμένη όταν πήρα θέση στην εκκίνηση, μαζί με άλλες 98 αθλήτριες! Όμως 2’ πριν την εκκίνηση όλες οι σκέψεις έφυγαν και το μυαλό μου καθάρισε! Ξεκίνησα συντηρητικά και άρχισα να επιταχύνω από το 31ο χλμ. και έτρεξε τα τελευταία 10 χλμ. σε 36’!
Για μένα η επιθυμία επίτευξης του στόχου μου ήταν η κινητήριος δύναμη μου! Θυμάμαι το καλοκαίρι του 2010 που έτρεξα σε έξι ημέρες 524 χιλιόμετρα από την Αθήνα στη Σπάρτη και πίσω, έως και τον Μαραθώνα για να τιμήσω την επέτειο των 2.500 ετών από τη Μάχη, όταν σκεφτόμουν ότι έχω ακόμα άλλα 200 χιλιόμετρα, στο μυαλό μου ήταν σαν να είχα ακόμα 200 μέτρα!
Ποιες ήταν οι δικές σου θετικές σκέψεις στην διάρκεια ενός αγώνα μαραθωνίου;
Είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να ελέγχεις συνεχώς το μυαλό σου στην διάρκεια ενός μαραθωνίου! Εγώ είχα πάντα υψηλό ηθικό και ήταν μέρος της προετοιμασίας μου να είναι πάντα ανεβασμένο, ειδικά όταν αγωνιζόμουν με το εθνόσημο, το οποίο ήθελα να το σηκώνω ψηλά! Ήθελα να … βροντοφωνάξω ότι ο μαραθώνιος είναι Ελληνικό αγώνισμα! Στα μπουκάλια μου με το νερό μου που έπινα κατά την διάρκεια του αγώνα, είχα πάντα πάνω την ελληνική σημαία, την κοιτούσα, έπαιρνα δύναμη και προχωρούσα! Στο 32ο με 35ο χιλιόμετρο, το μυαλό, λόγω της κόπωσης και της υπερπροσπάθειας, ουσιαστικά σταματάει, έτσι έμπαινα στην «δική μου διάσταση, στην δική μου φιλοσοφία»!
Πως θα περιέγραφες την αίσθηση του τερματισμού του μαραθωνίου δρόμου στο Παναθηναϊκό Στάδιο;
Είναι μια μοναδική αίσθηση! Όλο το μεγαλείο του αγώνα του μαραθωνίου είναι σε αυτά τα τελευταία μέτρα μέσα στο Στάδιο! Βέβαια θυμάμαι ότι το 1997, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου θεατές στο Στάδιο, όπως και ελάχιστος ήταν κι ο κόσμος κατά μήκος της διαδρομής … Μπαίνοντας τότε στο Στάδιο σκέφτηκα: «Τι εικόνα θα δώσουμε στον κόσμο;» Ακόμα και η πρώτη νικήτρια του αγώνα, η Γιαπωνέζα HiromiSuzukiμου το σχολίασε … Την επόμενη ημέρα που έγινε ο Μαραθώνιος των ανδρών υπήρχε ευτυχώς περισσότερος κόσμος!
Ποια είναι η τελευταία συμβουλή που δίνεις σήμερα στους αθλητές σου λίγο πριν ξεκινήσουν ένα αγώνα μαραθωνίου;
Η νούμερο ένα συμβουλή μου είναι να απολαύσουν τον αγώνα τους, να απολαύσουν το κάθε χιλιόμετρο σαν να βρίσκονται στο μεγαλύτερο πάρτι της ζωής τους! Πέρα από τις γενικές συμβουλές τακτικής, κοιτάζω τα παπούτσια, τις κάλτσες τους, τα ενεργειακά τζελ που θα έχουν μαζί τους, τα ρούχα τους! Επίσης τους συμβουλεύω να μην πιέζουν τον εαυτό τους, να περπατήσουν αν αισθανθούν καταβεβλημένοι! Για μένα η προπονητική είναι έργο ζωής και προσπαθώ να βρω την χρυσή τομή για τον κάθε αθλητή μου ξεχωριστά, έτσι ώστε να βελτιώσει τις επιδόσεις του και να πετύχει τους στόχους του και παράλληλα προσπαθώ την νοοτροπία και την φιλοσοφία της προπόνησης να την μεταφέρουν και στην υπόλοιπη ζωή τους!
Που πιστεύεις ότι οφείλεται η στασιμότητα στις μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις στην Ελλάδα;
Η προσπάθεια που γίνεται από πολλά παιδιά είναι εκπληκτική, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει βοήθεια και στήριξη. Επίσης πιστεύω ότι λείπει το πάθος! Πρέπει πραγματικά να το λατρεύεις αυτό που κάνεις, να το θέλεις πάρα πολύ και να είσαι απόλυτα συγκεντρωμένος σε αυτό! Θέλει πολλές θυσίες ο πρωταθλητισμός, αλλά ο εκάστοτε αθλητής/αθλήτρια που τις κάνει δεν πρέπει να τις βλέπει ως θυσίες!
Το δρομικό κίνημα θα βοηθήσει πιστεύεις στην προσέλκυση νέων ταλέντων;
Από τα σχολεία θα πρέπει να γίνει η προσέλκυση ταλέντων! Δεν θα βρεθούν από το δρομικό κίνημα τα νέα παιδιά. Για να γίνει κάποιος πρωταθλητής θα πρέπει ο προπονητής να έχει πολλές γνώσεις και η Ομοσπονδία να βοηθά με τα αντίστοιχα προνόμια. Σήμερα η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού δεν βοηθά, καθώς χρειάζονται οικονομικοί πόροι για να γίνουν για παράδειγμα σωστά camp προετοιμασίας και διαφορετικά προγράμματα που να ανταποκρίνονται στις διαφορετικές ανάγκες κάθε πρωταθλητή.
Μέσω των σχολικών αγώνων και την δημιουργία φυτωρίων μπορεί να ανιχνευθούν τα νέα ταλέντα και στην συνέχεια να στηριχθούν κατάλληλα με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Σήμερα ουσιαστικά οι πρωταθλητές έχουν μόνο την υποστήριξη της οικογένειάς τους.
Τι σημαίνει για εσένα το τρέξιμο και η προπονητική; συνεχίζεις να προπονείσαι και εσύ;
Είχα την χαρά να με εμπιστευτούν μεγάλες εταιρείες για την δημιουργία της δρομικής του ομάδα, οι εργαζομένοι στον ΟΠΑΠ, το Κολλέγιο Αθηνών, την ΒΜW την MARS. Το 2012 ξεκίνησα την δική μου ομάδα, την MARATHONTEAMGREECE by Maria Polyzouπου αριθμεί πάνω από 200 δρομείς. Μελετώ το συνολικό προφίλ του κάθε δρομέα πριν βγάλω το πρόγραμμα του, το οποίο δεν είναι ίδιο για κανένα.
Το να μπορέσω να σηκώσω έναν άνθρωπο από τον καναπέ είναι για μένα πολύ σημαντικό! Οι αθλητές μου δεν χάνουν προπόνηση! Όταν πέσουν, θα είμαι εκεί για να τους βοηθήσω να σηκωθούν! Το τρέξιμο είναι ψυχοθεραπεία στους σημερινούς έντονους και απαιτητικούς ρυθμούς της ζωής κι η συμμετοχή και ο τερματισμός σε έναν Μαραθώνιο ανεβάζει τον άνθρωπο σε άλλο επίπεδο γιατί στην ουσία ξεπερνά τον εαυτό του και τα όρια του! Προσωπικά πιστεύω ότι ο αθλητισμός είναι μια προσφορά στην κοινωνία και στον συνάνθρωπό μας κι έτσι πρέπει να είναι και η καθημερινή μας ζωή!
Η προσφορά για μένα είναι το νόημα της ζωής! Τι πιο όμορφο το εγώ να γίνεται εμείς μέσω των πραγμάτων που αγαπάς! Η ομάδα μας υποστηρίζει το «ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ», τα παιδιά με καρκίνο και είναι σημαντικό όσοι είμαστε μεταξύ 18-45 χρονών να γίνουμε εθελοντές δότες μυελού των οστών. Η διαδικασία είναι τόσο απλή! Αξίζει ένα λεπτό να διαθέσουμε αν είναι να σώσουμε την ζωή ενός παιδιού! Ήδη μπορούν να μας βρίσκουν όποιοι θέλουν να δώσουν λίγο σάλιο, στην εκκίνηση πολλών αγώνων δρόμου που γίνονται στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα.
Έχω πάθος σε ότι κάνω, βάζω τα παπούτσια μου κι ενθουσιάζομαι σαν να είναι η πρώτη φορά! Για μένα το πάθος είναι πολύ σημαντικό! Όπως και το όραμα, οι στόχοι κι ο ενθουσιασμός για να προχωράς μπροστά! Όταν τελικά παθιάζεσαι με αυτό που κάνεις, οι εξωτερικοί παράγοντες τελικά σε επηρεάζουν πολύ λιγότερο σε όλη σου την προσπάθεια!
Θέλω να βλέπω πάντα την θετική πλευρά των πραγμάτων … μισογεμάτο το ποτήρι κι όχι μισοάδειο … και πάντα πιστεύω σε ένα θαύμα! Πιστεύω στον Θεό και λέω πάντα ευχαριστώ και είμαι ευγνώμων σε ανθρώπους και καταστάσεις, καθώς δεν θεωρώ τίποτα δεδομένο από αυτά που μου συμβαίνουν!
Το 2017 έτρεξα στους αγώνες στην Αρχαία Ολυμπία, στην Θεσσαλονίκη και στην Ρόδο για να βοηθήσω το Όραμα Ελπίδας! Το ίδιο θα κάνω και φέτος !!!
Το σώμα έχει μνήμη, έχω τρέξει περίπου 280.000 χιλιόμετρα στην ζωή μου, οπότε και χωρίς την πλήρη προετοιμασία μπορεί να ανταπεξέλθει!
